Architekci kochają Tatry – tak można wytłumaczyć liczbę 240 prac nadesłanych na jubileuszowy – X Konkurs Projekt Łazienki 2008. Wyniki Konkursu ogłoszono 9 czerwca 2008 podczas Wielkiej Gali zorganizowanej na Zamku Ujazdowskim w Warszawie.
Tematem Konkursu był projekt koncepcyjny toalety publicznej w Tatrzańskim Parku Narodowym. „Konkursowa” toaleta została zlokalizowana tuż obok Wodogrzmotów Mickiewicza przy czerwonym szlaku do Morskiego Oka. To wysokogórskie jezioro jest celem wycieczek niemal wszystkich turystów przyjeżdżających w Tatry; każdego roku odwiedza je blisko 800 tys. osób. Nowa toaleta jest w tym miejscu po prostu niezbędna i ma szansę zastąpić, ustawiane w sezonie turystycznym, prowizoryczne sanitariaty.
Partnerem Konkursu 2008 był Tatrzański Park Narodowy.
Projekty oceniał Sąd Konkursowy złożony m.in. ze znanych architektów, wśród których byli:
GRAND PRIX „ŁAZIENKA 2008" - 22 000 ZŁ PRACA NR 113, GODŁO 19 11 82 AUTOR: KAROL MURLAK - WARSZAWA
Praca otrzymuje Grand Prix „Łazienka 2008” za trafną interpretację zagadnienia wprowadzenia architektury o kameralnej funkcji usługowej do otoczenia o wyjątkowych walorach krajobrazowych oraz próbę połączenia współczesnych rozwiązań z dobrze rozumianymi elementami tradycji. Koncepcja podkreśla najważniejsze cechy krajobrazu – jego kolorystykę i występujące w nim formy, akcentuje ofertę schronienia, istotną w zmiennych i typowych dla tego krajobrazu warunkach atmosferycznych. Projekt cechuje czytelny podział funkcji.
Jury zaleca pokrycie przestrzeni wejściowej zadaszeniem transparentnym, jak też rozważenie możliwości wykorzystania kubatury wewnątrz, pod połaciami dachowymi, tak by utrzymać zasadę górnego doświetlenia. Rekomenduje też przeanalizowanie możliwości zbierania wody opadowej i wykorzystanie jej w celach sanitarnych, jak też umieszczenie na połaciach dachu kolektorów słonecznych, celem wykorzystania energii odnawialnych. Zalecamy też rozważenie reorientacji obiektu.
Wyróżnienie I stopnia - 10 000 zł Praca nr 130, godło 18 47 18 Autorzy: Kuba Kowalczyk, Mateusz Wełmiński, Andrzej Kowalczyk, Małgorzata Łapaj - Kraków
Jury przyznaje wyróżnienie I stopnia za: 1) Poszukiwanie współczesnego charakteru w tradycyjnej definicji architektury Podhala. 2) Próbę stworzenia „miejsca” o różnorodnej funkcji poza czysto użytkową, ale oznaczającą szlak, jako miejsce do „zapamiętania”. 3) Wpisanie obiektu w otoczenie przy zachowaniu odpowiedniej skali oraz lokalizacji na terenie przeznaczonym pod inwestycję.
Jury zaleca:
Wyróżnienie równorzędne II stopnia - 5 000 zł Praca nr 8, godło 17 17 17 Autor: Marcin Tomaszewski - Łódź
Projekt nawiązuje do typowej tatrzańskiej architektury, związanej z pasterstwem. Do dzisiaj zachował się przykład takiego szałasu na Polanie Chochołowskiej, choć krytego dranicami, a nie gontem.
Walorem użytkowym projektu jest zadaszona przestrzeń pomiędzy dwoma bryłami, spotykana w tradycji szałaśniczej do chowania sprzętów przed deszczem, tutaj – w przypadku projektowanej toalety – dająca możliwość schronienia się turystów (np. podczas burzy).
Błędem jest zaprojektowanie na ścianie szczytowej poziomego układu belek, czy też deskowania. Typowe dla architektury tatrzańskiej i w ogóle podhalańskiej, jest oszalowanie ścian szczytowych deskami w układzie pionowym. Mankamentem projektu jest zastosowanie drewna we wnętrzu, zarówno na podłogach jak też ścianach, co mogłoby utrudniać utrzymanie pomieszczeń w należytej czystości. Brak również pomysłu na bardziej szczegółowe rozwiązania dotyczące magazynowania wody, czy naturalnego doświetlania wnętrza.
Wyróżnienie równorzędne II stopnia - 5 000 zł Praca nr 227, godło 16 01 19 Autor: Agnieszka Zaborska-Jagiełło - Kraków
Projekt toalety publicznej zlokalizowanej na terenie TPN mocno inspirowany tradycyjną architekturą rejonu Podhala i Tatr. Cały obiekt składa się z trzech segmentów w układzie linearnym, przy czym segmentowość/modułowość obiektu służy zarówno funkcjonalnemu podziałowi toalet (męska/damska/dla niepełnosprawnych), jak i uatrakcyjnia całość realizacji (zespół vs. mono-obiekt). Tym niemniej brak zadaszenia między segmentami ogranicza możliwość eksploatacji obiektu pod kątem potrzeb turystów (strefa odpoczynku/schronienia).
Tradycyjne motywy architektoniczne ciekawie urozmaicone poprzez ażurowość ścian w układzie horyzontalnym, a także zastosowanie przeszklonych płaszczyzn. Wspomniana ażurowość doskonale sprzyja dostarczeniu do wewnątrz dużej ilości światła, jednak w warunkach klimatycznych, z jakimi mamy do czynienia w Tatrach, naraża obiekt na nadmierną penetrację śniegu oraz ekspozycję zabrudzeń.
W projekcie zostały przewidziane energooszczędne rozwiązania, wspomagane alternatywnymi źródłami energii. Na uznanie zasługuje pomysł wykorzystania wody deszczowej. Wnętrze przejrzyste, z dużą dominantą bieli, z bardzo wyraźnym odwołaniem do ludowej (choć mało tatrzańskiej) ornamentyki. W pobliżu umywalek nie przewidziano żadnych powierzchni odkładczych, co w przypadku eksploatacji przez turystów, szczególnie w zimie (czapka, rękawiczki, etc.), stwarza pewne utrudnienia. Całość stwarza ciekawy mariaż tradycyjnej architektury regionalnej z nowoczesnymi zabiegami, nie zawsze niestety mającymi na uwadze względy praktyczne, choćby te związane z klimatem.
Wyróżnienie równorzędne III stopnia - 2 000 zł Praca nr 14, godło 12 13 05 Autorzy: Jakub Zygmunt, Magda Ociepka, Przemysław Sokołowski - Mysłowice
Praca została wyróżniona za walory plastyczne i udaną próbę wpisania ich w otoczenie. Zawarta w projekcie wariantowość nie została jednak do końca przemyślana. Rozwiązanie rzutów jest przeformalizowane kosztem racjonalności wykorzystania powierzchni i przewidywalności funkcjonalnej (wejście do toalety dla niepełnosprawnych nie od wewnętrznego pasażu, a od nieosłoniętej ściany szczytowej). Zagadnienie niezależności energetycznej budynku nie zostało w tym projekcie należycie wyjaśnione.
Wyróżnienie równorzędne III stopnia - 2 000 zł Praca nr 97, godło 00 00 07 Autorzy: Filip Gaul, Paulina Chachulska, Piotr Dróżka - Łódź
Praca otrzymuje wyróżnienie III stopnia za umiejętne wykorzystanie regionalnej formy, skali i materiałów. Zaletą pracy jest również połączenie w tym samym obiekcie funkcji toalet i schronienia przed deszczem. Zastrzeżenia budzi: kształt, faktura i materiał ściany działowej między toaletami a deszczochronem; nawierzchnia tynkowanych ścian wewnętrznych; wzór posadzki.
Wyróżnienie równorzędne III stopnia - 2 000 zł Praca nr 98, godło 44 44 44 Autor: Maciej Żukowski - Białystok
Praca otrzymuje wyróżnienie III stopnia za propozycję zwartej i lapidarnej formy budynku o dobrze dostosowanej skali do otoczenia. Zaletą pracy jest także propozycja zastosowania pompy cieplnej i kolektorów słonecznych. Zastrzeżenie budzi: rozwiązanie ścian zewnętrznych z pozostawieniem ażuru między płazami; zbyt wąski okap; materiał (szkło) na ścianach i posadzkach wnętrza.
Wyróżnienie Internautów-– 2 000 zł Praca nr 121, godło 20 16 16 Autorzy: Anna Macek, Magdalena Hończak Kraków