Konkurs 2013

Projekt opisuje budynek harmonijnie wpisany w istniejącą, niełatwą sytuację urbanistyczną, na którą reaguje tak układem przestrzennym, jak i architektoniczną artykulacją tworzących go elementów. Prostopadłościan o wysokości zabytkowej bramy do tunelu, do którego przylega zamknięty ścianami w okładzinie z blachy kortenowej przecięto ścianą wewnętrzną kontynuującą w swej geometrii zakręt ul. Tylnej Mariackiej. Wytworzona w ten sposób przestrzeń podcienia daje możliwość dyskretnego wejścia do toalet i jednocześnie służy jako praktyczna lokalizacja dla stojaków rowerowych, które mogą być używane przez klientów budynku. Sposób ukształtowania wejścia do podcienia wytwarza dobrą relację pomiędzy stykającymi się kubaturami, czyli tunelem, bramą i pawilonem toalety, bez próby dominowania nad zabytkowym portalem. Stal kortenowa użyta na zewnątrz zostaje zaproponowana, jako materiał do wybranych wykończeń wewnętrznych, co w zestawieniu z betonem architektonicznym odnosi się do przemysłowych komponentów genius loci Katowic. Zieleń zaprojektowana na wewnętrznej, oświetlonej wschodnim słońcem ścianie licującej od strony ulicy jest symbolicznym podkreśleniem wysiłków we wprowadzeniu zieleni do industrialnego krajobrazu miasta.

Drobnym uchybieniom w opisie rzutu (rozliczenie schodów) towarzyszy nienajlepsza dyspozycja kolejności pomieszczeń na parterze (pomieszczenie matki z dzieckiem umieszczone przy najwęższym fragmencie holu nie pozwala na ewentualne ustawienie wózka dziecięcego). Mankamenty te można (i należy) usunąć bez uszczerbku dla głównych założeń koncepcji projektu. Zaleca się rozważenie ewentualnego zwiększenia liczby toalet w dalszych pracach nad projektem.

Żelbetowy mur, oddzielający ulicę Tylną Mariacką od torów, został użyty jako tworzywo w tym rozwiązaniu. Odgina się łagodnie od swojego pierwotnego przebiegu, tworząc kubaturę nowego obiektu. Zawieszone nad ulicą piętro osłania głęboki podcień na parterze. To minimalistyczne rozwiązanie, tylko pozornie nie proponuje nowego wizerunku dla zastanej przestrzeni. Wręcz odwrotnie. Ten gest projektowy tworzy nową jakość dla miejsca, będącego skrzyżowaniem różnych funkcji miejskich.

Uwagi do projektu:

• Parter: brak miejsca na odstawienie wózka dziecięcego.
• Piętro: wątpliwe pod względem funkcjonalnym spocznik schodów oraz strefa pisuarów.

Projektowany budynek prawidłowo zlokalizowany wzdłuż muru oporowego torów PKP obok tunelu pieszego, wpisuje się w istniejący kontekst urbanistyczny. Bardzo dobra propozycja wejścia do zespołu sanitarnego z przejścia podziemnego łączącego ulicę Mielęckiego z ulicą Wojewódzką, zapewnia bezpieczny i komfortowy dostęp.

Architektoniczna propozycja kształtowania bryły budynku jest właściwa i dobrze harmonizuje
z otoczeniem tj. zabytkowym starym dworcem i ulicą Tylną Mariacką. Szklana elewacja północna bardzo dobrze eksponuje zabytkowy portal wejściowy do tunelu.

Poprawnie rozwiązano funkcję sanitariatów, jednak uwagę zwraca nadmierna powierzchnia komunikacji – korytarzy, które prowadzą do klatki schodowej znajdującej się po przeciwnej stronie wejścia.

Interesująca jest tu też propozycja rozwiązań technologicznych – ekologicznych takich jak: niezależność energetyczna obiektu, odpowiedni komfort i jakość powietrza bez konieczności stosowania klimatyzacji, itp. Pomysł nadbudowy istniejącego tunelu wymagałby sprawdzenia pod względem technicznym i własnościowym.

Praca w bardzo oryginalny sposób nawiązuje do postindustrialnego klimatu otoczenia. Od strony ulicy dominuje prosta, surowa, aczkolwiek intrygująca betonowa ściana o wysokości 7 metrów. Jej charakter mocno nawiązuje do sąsiadującego z obiektem muru przy nasypie kolejowym, co powoduje, że toaleta komponuje się z istniejącym krajobrazem.

Pomieszczenia sanitarne w budynku zlokalizowane są od strony trakcji kolejowej. Całość konstrukcji mocno nawiązuje do wspornikowej budki dróżnika, a odwiedzającym przybytek daje okazję spoglądania na przejeżdżające pociągi okiem zawiadowcy.

Na pochwałę zasługuje bardzo ciekawy pomysł koncepcyjny i konstrukcyjny, niestety wizualizacja pracy została wykonana z ewidentnymi błędami w perspektywie. W projekcie nie przewidziano także pomieszczenia dla osób z małymi dziećmi, co umniejsza walory funkcjonalne obiektu.

Projektowana bryła stanowi wyrazisty, współczesny akcent w historycznej tkance ulicy Tylnej Mariackiej i ulicy Mielęckiego. Projekt uwzględnia kontekst historyczny w postaci sąsiedztwa kamiennego portalu (stanowiącego część kompleksu zabytkowej zabudowy tzw. starego dworca PKP) prowadzącego do tunelu łączącego dwie części śródmieścia Katowic.

Nowa bryła w formie kostki, pomimo nowoczesnego rozwiązania nie stanowi architektonicznej „konkurencji” dla zabytkowego portalu. Elewacje ukształtowane w formie multimedialnej galerii usytuowanej w ich dolnej części na poziomie wzroku przechodniów, stanowią nowoczesne rozwiązanie wzbogacające funkcje obiektu (ekrany LCD wyświetlające obrazy z kanałów internetowych). Na uwagę zasługuje prostota i oszczędna forma korzystanie wpisująca się w otoczenie. Prosty, funkcjonalny wystrój wnętrz koresponduje z bryłą i architekturą elewacji w formie przeszklenia strukturalnego.

Mankamentem zaproponowanego rozwiązania funkcjonalno-użytecznego jest zbyt mała ilość miejsc w toalecie (tylko 1 pisuar), która wymagałaby zwiększenia.

Podkreślenia wymaga propozycja proekologicznego rozwiązania spłukiwania toalet tzw. wodą szarą (deszczówką), na która zbiornik umieszczono w przestrzeni pod stropodachem.

Wyróżnienie przyznano za nowatorskie ujęcie tematu, odważną i oryginalną formę architektoniczną budynku nawiązującą do przemysłowego charakteru miasta, a w szczególności do obiektów architektury kolejowej znajdujących się w pobliżu miejsca usytuowania projektowanej toalety.

Forma silosów odwołuje się do kolejowej wieży wodnej. Ciekawym rozwiązaniem jest również zaprojektowanie sufitów toalet w formie szklanych, przezroczystych zasobników na deszczówkę.

Projekt nie nawiązuje wprost do pobliskiego, zabytkowego portalu wejścia do tunelu, a także do zabudowy pobliskich ulic, co czyni projekt uniwersalnym, który mógłby zostać zrealizowany w innych częściach miasta.

Parametry klatki schodowej sprawiają jednak, że projekt jest wątpliwy pod względem użytkowym.